शारदीय नवरात्रि २०२३ दिवस ६: १.
शारदीय नवरात्रस्य षष्ठे दिने २० अक्टोबर दिनाङ्के माँ कात्यायनी पूज्यते।
अत्र महत्त्वं, पूजाविधिः, समयः, समाग्री इत्यादीनां विषये सर्वं ज्ञातव्यम्।
महानवरात्रिः शारदियानवरात्रिः इति नाम्ना अपि प्रसिद्धः हिन्दू-उत्सवः रङ्गिणीः अस्ति यः नवरात्रयः दशदिनानि च यावत् भवति । अस्मिन् वर्षे १५ अक्टोबरतः २४ अक्टोबरपर्यन्तं सम्पूर्णे भारते महता धूमधामेन शुभ अवसरः आयोज्यते।माँ दुर्गायाः नव प्रकटीकरणानि - माँ सिद्धिदात्री, माँ महागौरी, माँ ब्रह्मचारिणी, माँ शैलपुत्री, माँ कुशमाण्डा, माँ स्कन्दमाता, माँ कात्यायनी , माँ कालरात्री, माँ चन्द्रघण्टा च - सामूहिकरूपेण नवदुर्गा इति नाम्ना प्रसिद्धा - अस्मिन् काले भारते विश्वे च तस्याः भक्तैः पूज्यन्ते । अस्मिन् उत्सवे विस्तृतसज्जा, पारम्परिकनृत्यः, भक्तिसङ्गीतं, उपवासः च भवति, येन भक्तिचिन्तनस्य, आनन्दस्य च वातावरणं निर्मीयते । (इदमपि पठन्तु: शारदीय नवरात्रि रङ्गः २०२३: दिवसवाराः रङ्गाः भक्तानां कृते तेषां महत्त्वं च )
नवरात्रि 2023 Day 6: माँ कात्यायनी कौन? महत्त्व, पूजा विधि एवं समय
शारदीयनवरात्रिस्य षष्ठदिवसः २० अक्टोबर् शुक्रवासरे आचर्यते, अस्मिन् दिने भक्ताः कात्यायनीदेव्याः पूजां कुर्वन्ति । यदि भवान् भवतः परिवारजनाः च एतत् उत्सवम् आचरन्ति तर्हि माँ कात्यायनी विषये ज्ञातव्यम्। अत्र शारदीयनवरात्रिस्य षष्ठदिवसस्य महत्त्वात् पूजाविधितः आरभ्य तस्य समयसूचनासमाग्रीपर्यन्तं सर्वं ज्ञातव्यम् ।
शारदीय नवरात्रि दिवस 6: माँ कात्यायनी कौन?
वयम् अधुना व्हाट्सएप् इत्यत्र स्मः। सम्मिलितुं क्लिक् कुर्वन्तु।
दुर्गादेव्याः हिंसकावतारेषु अन्यतमः अस्ति माँ कात्यायनी । महिषासुरमर्दिनी उच्यते यतः देवी राक्षसराजं महिषासुरं हतवती। सा सिंहारुह्य वामहस्ते खड्गं पद्मं च दक्षिणहस्ते अभया वरदमुद्रा च दृश्यते । माँ कात्यायनी अशुभनाशिका इति कथ्यते। वामनपुराणस्य अनुसारं देवाः महिषासुरस्य राक्षसस्य तस्य दुष्कृतस्य च प्रति क्रुद्धाः आसन्, अतः ते मिलित्वा स्वस्य संयुक्तशक्त्या माँ कात्यायनी इत्यस्य निर्माणं कृतवन्तः । ते स्वक्रोधं कात्यायनऋषिस्य आश्रमे स्थिरतां प्राप्तवन्तः ऊर्जाकिरणाः इव दृश्यन्ते स्म, ततः तेन सम्यक् रूपं दत्तवन्तः। अतः माँ दुर्गायाः अवतारः कात्यायनी अथवा कात्यायनस्य कन्या इति अपि ज्ञायते ।
नवरात्रि षष्ठ दिवस महत्वः १.
बृहस्पतिः माँ कात्यायनी इत्यस्याः शासनम् अस्ति। सा प्रज्ञां, सामञ्जस्यं च प्रतिनिधियति। कात्यायनीदेव्याः आशीर्वादेन भक्तानां पापशुद्धिः, दुष्टात्मनः निष्कासनं, विघ्नानि च दूरं भवति इति कथ्यते । तदतिरिक्तं नवरात्रे माँ कात्यायनी पूज्यते तस्मिन् दिने अविवाहिताः बालिकाः स्वपसन्दस्य पतिं प्राप्तुं उपवासं कुर्वन्ति।
नवरात्रि दिवस 6 color
नवरात्रिस्य षष्ठदिनस्य वर्णः हरितः भवति, यः सामञ्जस्यं, वृद्धिं च प्रतिनिधियति । प्रकृतिं, प्रजननं, शान्तिं च प्रतिनिधियति । अस्मिन् दिने हरितवर्णधारणं कात्यायनीयाः रक्षणं, शौर्यं, कल्याणं च प्रतिनिधियति । अस्मिन् दिने हरितवर्णं धारयित्वा देवीं प्रार्थयन्तु यत् सः भवन्तं शान्तिं प्रदातुम्।
नवरात्रि षष्ठ दिवस पूजा समय:
अस्मिन् वर्षे नवरात्रिस्य षष्ठः दिवसः २० अक्टोबर् शुक्रवासरे पतति ।द्रिकपञ्चङ्गस्य मते अस्मिन् दिने ब्रह्ममुहूर्तः प्रातः ०४:४४ वादने आरभ्य प्रातः ०५:३४ वादने समाप्तः भवति । अभिजीत मुहूर्तः प्रातः ११:४३ वादने आरभ्य रात्रौ १२:२८ वादने समाप्तः भविष्यति, विजय मुहूर्तः अपराह्ण ०१:५९ वादनतः सायं ०२:४५ वादने समाप्तः भविष्यति। तदतिरिक्तं रवियोगः प्रातः ०६:२५ वादनतः सायं ०८:४१ वादनपर्यन्तं भविष्यति।
नवरात्रि षष्ठ दिवस पूजा विधि एवं समग्री:
नवरात्र्याः षष्ठे दिने प्रातः उत्थाय स्नानं कृत्वा नववस्त्रं धारयितुं भक्ताः सल्लाहं ददति। पूजा क्षेत्र साफ कर माँ कात्यायनी की मूर्ति को ताजा पुष्प अर्पित करें। तदतिरिक्तं मन्त्रजपं प्रार्थनां च कुर्वन्तः भक्ताः अञ्जलिषु पद्मपुष्पाणि धारयित्वा देव्यां आशीर्वादं प्राप्तुं प्रसादं, भोगं च इति मधुं समर्पयेत् ।
नवरात्रि 2023 दिन 6 पूजा मंत्र, प्रथम, स्तुति एवं कवच:
1. ॐ देवी कात्यायन्यै नमः॥
2. चन्द्रहसोज्ज्वलाकार शार्दुलवरवाहन।
3. कात्यायनी शुभं दद्यद देवी दानवाघातिनी॥
या देवी सर्वभूतेषु मा कात्यायनी रूपेना संस्थिता।
4. नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः॥
कात्यायनौमुख पातु काम स्वाहास्वरूपिणी।
ललाते विजया पातु मालिनी नित्य सुन्दरी॥
कल्याणी हृदयं पातु जय भगमालिनी॥
